Mısır, 50 yıl sonra Yom Kippur Savaşı'nın nadir belgelerini yayınladı

Belgeler, İsrail'in Mısır'ın doğusundaki Sina'yı işgaliyle sonuçlanan 1967 Savaşından bu yana, askeri stratejik planlamaya kadar 'savaşın sırlarına' ışık tutuyor.
Belgeler, İsrail'in Mısır'ın doğusundaki Sina'yı işgaliyle sonuçlanan 1967 Savaşından bu yana, askeri stratejik planlamaya kadar 'savaşın sırlarına' ışık tutuyor.

İsrail’in Gazze Şeridi'ndeki saldırılarının ortasında, Mısır Savunma Bakanlığı ilk kez, Ekim 1973 Savaşı'na kadar uzanan yüzlerce malzeme ve belgenin gizliliğini kaldırdı. Mısır’ın İsrail'e karşı yürüttüğü savaşa dair yayınlanan belgelerin arasında Yom Kippur Savaşı'nın stratejik askerî planlaması, muharebe operasyonlarının iç raporları, birliklerin durumu, istihbarat kayıtları, İsrail'in durumsal değerlendirmesi ve savaşın ateşkese kadar olan aşamaları boyunca yönetilmesine ilişkin planlar yer alıyor.

İsrail’in Gazze Şeridi'ndeki Filistinlilere yönelik en acımasız saldırılarından birini yürüttüğü katliamın ortasında Mısır Savunma Bakanlığı, 1973 Yom Kippur Savaşı'na ait nadir belgeleri "Ekim 1973 Savaşının Belgeleri - Savaşın Sırları" başlığı altında yayınladı.

  • Belgeler; Yom Kippur Savaşı'nın stratejik askerî planlaması, ateşkese değin savaşın aşamalarını yönetme planları, savaş sırasında Mısır iletişimiyle ilgili belgeler, uluslararası kuruluşlar, bunların rolleri ve liderlerin yapmış olduğu açıklamalar da dahil olmak üzere çeşitli kategorilere ayrıldı.
Mısır Savunma Bakanlığı belgeleri yayınlama nedenini açıklamazken tarihçiler, belgelerin, İsrail’in Gazze’deki aleni soykırımının devam ettiği bir zamanda yayınlanmasını dikkat çekici buldu. Zira bunlar, Yom Kippur Savaşı'nı başarıyla yönetenlerin bu tür zaferleri tekrarlayabilecekleri yönündeki iddiaları göz önüne getiriyor.
Mısır Savunma Bakanlığı belgeleri yayınlama nedenini açıklamazken tarihçiler, belgelerin, İsrail’in Gazze’deki aleni soykırımının devam ettiği bir zamanda yayınlanmasını dikkat çekici buldu. Zira bunlar, Yom Kippur Savaşı'nı başarıyla yönetenlerin bu tür zaferleri tekrarlayabilecekleri yönündeki iddiaları göz önüne getiriyor.

Daha önce "çok gizli ve kişisel" olarak sınıflandırılan bu belgelerin birçoğu artık kamuya açık hale sunuldu.

Bakanlığın internet sitesine göre, "Mısır ordusunun Ekim 1973 savaşına yönelik stratejik planlamasının küresel askerî düşüncenin en üst düzeyinde olduğu" belirtiliyor.

"Mısır'ın gücünü kanıtlayan belgeler dünyaya bir caydırıcılık mesajı veriyor”

Mısır gazetesi El-Yevm Es-Sabi'de yer alan haberde ise Nasır Yüksek Askerî Akademisi Danışmanı Tümgeneral Adil el-Umde'nin konuyla ilgili sözlerine yer verildi.

Belgelerde subaylar arasındaki yazışmalar, savaşla ilgili ayrıntılar, hazırlıkların başlangıcı, Süveyş Kanalı'nın geçişi, stratejik aldatmacalar ve daha fazlası yer alıyor.
Belgelerde subaylar arasındaki yazışmalar, savaşla ilgili ayrıntılar, hazırlıkların başlangıcı, Süveyş Kanalı'nın geçişi, stratejik aldatmacalar ve daha fazlası yer alıyor.

Yayınlanan belgelerin "yaşananları hatırlamayı ve başkalarına da hatırlatmayı sağladığını" kaydeden Tümgeneral Umde, belgelerin Mısır ordusunun dünyaya o zamanki koşullara rağmen gerekeni başardığını gösterdiğini ifade ederek, ülkenin askerî koşullarının daha iyi olduğunu ve her zaman gerekeni yapabileceğini anlattı.

Umde ayrıca, "Mısır'ın gücünü kanıtlayan belgeler" olarak tanımladığı belgelerin yayınlanmasının tüm dünyaya bir caydırıcılık mesajı içerdiğini ifade etti.

“Deversoir boşluğu” olarak bilinen Süveyş Kanalı'nın batı kanakındaki İsrail ordusunun kara atılımını ortadan kaldırmaya yönelik Mısır’ın askerî planının ayrıntılı bir haritası.
“Deversoir boşluğu” olarak bilinen Süveyş Kanalı'nın batı kanakındaki İsrail ordusunun kara atılımını ortadan kaldırmaya yönelik Mısır’ın askerî planının ayrıntılı bir haritası.

Mısır, Filistinlilerin tehcirine mi hazırlanıyor?

Mısır yönetimi son dönemde, İsrail'in Mısır sınırına bitişik Filistin şehri Refah'ı işgal etme girişimlerini defalarca reddeden açıklamalarda bulunmuştu.

Mısır Cumhurbaşkanlığı’ndan yapılan açıklamaya göre, Mısır Cumhurbaşkanı Abdulfettah es-Sisi, Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron ile geçen gün yaptığı telefon görüşmesinde, Filistinlerin Mısır'a her ne şekilde olursa olsun tehcir edilmesine karşı olduğunu vurgulamıştı.

Bakanlık, Altı Gün Savaşı’na ilişkin bazı belgelerin gizliliğini de kaldırırken her iki savaşta da Mısır'da iletişimin rolü hakkındaki belgelere de yer verilmiş.
Bakanlık, Altı Gün Savaşı’na ilişkin bazı belgelerin gizliliğini de kaldırırken her iki savaşta da Mısır'da iletişimin rolü hakkındaki belgelere de yer verilmiş.

Reuters haber ajansı 19 Şubat tarihli ismini açıklamadığı emniyet kaynaklarından naklettiği haberinde, Mısır'ın, İsrail'in Refah kentine bir saldırı düzenlemesi durumunda yaşanacak kitlesel göçe hazırlık olarak, Gazze sınırında Filistinlilerin barınması için bir bölge inşa etmeye başladığını duyurmuştu.

The Wall Street Journal gazetesinin 15 Şubat'taki haberinde ise Kahire'nin, Gazze sınırı yakınlarında 20 kilometrekarelik bir alanda etrafı duvarlarla çevrili ve 100 bin kişinin barınabileceği bir tampon bölge inşa ettiği kaydedilmişti.

Refah yakınlarında Mısır-Gazze sınırı boyunca yeni inşaat hareketlerini ve toprak tesviyesini gösteren uydu görüntüsü.
Refah yakınlarında Mısır-Gazze sınırı boyunca yeni inşaat hareketlerini ve toprak tesviyesini gösteren uydu görüntüsü.
Refah yakınlarında inşa edilen duvarın görüntüleri, 15 Şubat 2024.
Refah yakınlarında inşa edilen duvarın görüntüleri, 15 Şubat 2024.

Mısır Basın Enformasyon Kurumu Başkanı Ziya Raşvan ise iki gün önce sosyal medyada yer alan iddiaların ardından Gazze Şeridi'ndeki Filistinlilerin tehcir edilmesine karşı olduğunu yineleyerek, sınıra Filistinlilerin barınması için tampon bölge oluşturulduğu yönündeki iddiaları yalanlamıştı.


Yom Kippur Savaşı

Mısır ve Suriye'nin 6 Ekim 1973'te İsrail'e karşı başlattığı Yom Kippur Savaşı, İsrail ile Arap ülkelerinin bugüne kadar karşı karşıya geldiği son muharebe oldu.

Yahudilerin en kutsal günü Yom Kippur’da (Kefaret günü) başlaması sebebiyle savaşa bu isim verilmişti.

  • Savaşın amacı İsrail'den 1967'de işgal ettiği Golan Tepeleri ve Sina Yarımadası'nı geri almaktı. Ancak İsrail'in Suriye'ye oranla daha gelişmiş tanklara sahip olması ve Mısır'ın savaşın ikinci haftasındaki yanlış hamleleri sebebiyle Kahire ile Şam amaçladıkları sonuçlara büyük ölçüde ulaşamamıştı.

Mısır ve Suriye'nin 6 Ekim 1973'te İsrail'e karşı başlattığı Yom Kippur Savaşı, İsrail ile Arap ülkelerinin bugüne kadar karşı karşıya geldiği son muharebe oldu.
Mısır ve Suriye'nin 6 Ekim 1973'te İsrail'e karşı başlattığı Yom Kippur Savaşı, İsrail ile Arap ülkelerinin bugüne kadar karşı karşıya geldiği son muharebe oldu.

ABD'nin ara buluculuğunda Mısır ile İsrail arasında 18 Ocak 1974'te İsrail'in Süveyş Kanalı'nın batısındaki askerlerinin yanı sıra Sina’dan da belli bir ölçüde geri çekilmesini sağlayan bir anlaşma imzalanmıştı.

Tel Aviv ile Şam arasında da 5 Haziran 1974'te Kuvvetlerin Çekilme Anlaşması imzalandı. İsrail bu anlaşmayla savaş sırasında işgal ettiği Suriye topraklarından çekilmeyi kabul ederken, 1967'de işgal ettiği Golan Tepeleri'nde kalmaya devam etmişti.