İsrail'deki yargı reformu krizi 34. haftasında

İsrail'de, Başbakan Binyamin Netanyahu öncülüğündeki aşırı sağcı koalisyon hükûmetinin yargı düzenlemesine karşı protestolar 34. haftada da sürdü.

Netanyahu hükûmetinin tartışmalı yargı düzenlemesi ve sağ politikalarına karşı her hafta Cumartesi akşamı kitlesel gösteriler düzenleyen İsrailliler, protestoların 34. haftasında ülke genelinde yine meydanlardaydı.

• Başta Tel Aviv, Batı Kudüs, Hayfa ve Herzliya gibi kentler olmak üzere ülke genelinde onlarca farklı noktadaki gösterilere on binlerce İsrailli katıldı.

Protestocular, Arap toplumunda artan cinayetlere karşı hükûmeti suçladı

Her hafta olduğu gibi en yoğun katılımın olduğu Tel Aviv'de protestocular, İsrailli Arap toplumunda artan cinayetlere karşı "hükûmetin kayıtsızlığı ve ihmaline" odaklandı.

• Protestocular, bu yıl 159 Filistinlinin cinayete kurban gitmesini protesto etmek için kefeni temsil eden beyaz kıyafetler giyerek ve sembolik tabutlar taşıyarak Habima Meydanı'ndan Kaplan Caddesi'ne yürüdü.

Kaplan Caddesi'ndeki Hükûmet Kompleksi'nin önünde toplanan göstericiler, Arap karşıtlığı ve ırkçı söylemiyle eleştirilen aşırı sağcı Itamar Ben-Gvir'in ülkedeki kolluk kuvvetlerinden sorumlu Ulusal Güvenlik Bakanlığına getirildiği 2023'te İsrailli Araplar (48 Arapları) arasında organize suç kaynaklı cinayetlerde artış yaşanmasına tepkilerini gösterdi.

"Üzgünüm Muhammed"

Tel Aviv'deki bazı protestocular da Ben-Gvir'in Filistinlilerin hareket özgürlüğüne ilişkin ırkçı sözlerine karşı Filistinlilerle dayanışma amacıyla "Üzgünüm Muhammed" dövizleri taşıdı.

Protestocular, "Üzgünüm Muhammed" ifadesiyle Ben-Gvir'in bu hafta başında katıldığı bir televizyon programında, tartıştığı Filistinli bir gazeteciye hitaben kullandığı şu sözlerine gönderme yaptı:

• "Benim, eşimin ve çocuklarımın Batı Şeria'da seyahat etme hakkı Arapların seyahat etme hakkından daha önemli. Üzgünüm Muhammed, ama gerçek bu."

Öte yandan Batı Kudüs’teki göstericiler de Başbakan Netanyahu'nun konutunun yakındaki Azza Caddesi’nde toplandı.

Tartışmalı yargı düzenlemesi

İsrail Adalet Bakanı Yariv Levin'in 5 Ocak'ta duyurduğu "yargı reformu" Yüksek Mahkemenin yetkilerini sınırlandırma ve iktidarın yargı atamalarında söz sahibi olması gibi değişiklikler içeriyor.

Başbakan Netanyahu, 27 Mart'ta, ülke çapında giderek artan kitlesel protestolara ve grevlere neden olan yargı düzenlemesini ertelediğini açıklamış ancak 2023-2024 bütçesinin Mayıs sonunda Meclis'ten geçmesinin ardından yargı düzenlemesini tekrar gündeme getireceklerini duyurmuştu.

Hükûmet, muhalefetle müzakerelerin tıkanmasının ardından yakın zamanda yargı düzenlemesi için yeniden düğmeye basmıştı.

Netanyahu hükûmeti, Yüksek Mahkemenin hükûmet üzerindeki denetimini kaldıracak yasa tasarısını ülke çapında kitlesel protestolar ve yoğun kamuoyu tartışmalarına rağmen 24 Temmuz'da Meclis'te muhalefetin boykot ettiği oturumda kabul etmişti.

• Hükûmetin "yargı reformuna" karşı çıkan; aralarında savaş pilotları, denizaltı subayları ve diğer elit birliklerin yer aldığı binlerce İsrailli, gönüllü yedek askerlik görevini bırakma kararı almıştı.

Yüksek Mahkeme, hükûmetin yargı düzenlemesinde Meclis'ten geçen iki yasayı Eylül'de görüşeceğini açıklamıştı.

• İsrail'de siyaset, ordu, güvenlik, ekonomi ve yargıda üst düzey görevlerde bulunmuş isimler, hükûmetin yargı düzenlemesine karşı olduklarını açıklamıştı.

Netanyahu hükûmetinin yargı düzenlemesi karşıtı protesto hareketi, yaklaşık 8 aydır gösterilerine devam ediyor.