0

MECRA HAKKINDA // NEDİR, KİMDİR?

Hollanda, 78 yıl sonra, eski sömürgesi Endonezya’nın resmî bağımsızlık tarihini kabul etti

Mecra
MECRA
17 HAZİRAN 2023 , CUMARTESİ 17:02
Abone ol
Hollanda Başbakanı Mark Rutte, Hollanda'nın Endonezya'nın 17 Ağustos 1945'te bağımsızlığını kazandığını 'tamamen ve çekincesiz olarak tanıdığını' söyledi.
Hollanda Başbakanı Mark Rutte, Hollanda'nın Endonezya'nın 17 Ağustos 1945'te bağımsızlığını kazandığını 'tamamen ve çekincesiz olarak tanıdığını' söyledi.

Daha önce, Güneydoğu Asya takımadalarının 1949'da egemenliğini kazandığında ısrar eden eski sömürge gücü Hollanda, ilk kez, Endonezya'nın Ağustos 1945'te bağımsızlığını resmen tanıma kararı aldı.

Hollanda, eski sömürgesi Endonezya’nın 1949 yerine 1945'te bağımsızlığına kavuştuğunu resmen kabul etti.

Geçtiğimiz günlerde, Hollanda Temsilciler Meclisi'nde “Endonezya’da 1945-1950'de bağımsızlık, sömürgeden kurtulma, şiddet ve savaş" adlı araştırma raporuyla ilgili oturum düzenlendi.

Hollanda, Endonezya’nın 1945'te “tamamen, kayıtsız ve şartsız” bağımsızlığına kavuştuğunu kabul etti.
İlginizi çekebilirHollanda’nın Endonezya’da ne işi vardı?
Endonezya, Japonya'nın II. Dünya Savaşı'nda müttefiklere teslim olmayı kabul etmesinden iki gün sonra, 17 Ağustos 1945'te bağımsızlığını ilân etmişti.
Endonezya, Japonya'nın II. Dünya Savaşı'nda müttefiklere teslim olmayı kabul etmesinden iki gün sonra, 17 Ağustos 1945'te bağımsızlığını ilân etmişti.

Burada konuşan Hollanda Başbakanı Mark Rutte, bağımsızlık gününün kutlanmasına yönelik ortak bir içerik belirlemek için Endonezyalı mevkidaşı ile istişare edeceğini aktararak, “Bildirgeyi (Endonezya’nın 1945'te bağımsızlığını ilân eden bildirge) tarihî bir gerçek olarak görüyoruz.” dedi.

  • Bazı muhalefet partilerinin milletvekilleri de hükümetin, Hollanda Krallığı’nın savaş suçları işlediğini de açıkça kabul etmesi gerektiğini savundu.

Hollanda mahkemesinin kararı

Hollanda Kralı Williem Alexander, Mart 2020’de, bağımsızlık mücadelesi döneminde yaşanan şiddet olayları nedeniyle Endonezya hükümetinden özür dilemişti.

Lahey Bölge Mahkemesi, 26 Mart 2020’de, Hollanda'nın, Endonezya’nın bağımsızlık mücadelesi sırasında Hollanda askerlerince Güney Sulawesi'de kurşuna dizilen 11 Endonezyalının ölümünde Hollanda’nın hukuka aykırı hareket ettiğine hükmetmişti.

Hollanda Kraliyet Doğu Hint Ordusu, 1946 ile 1947 yılları arasında Güney Sulawesi ve Batı Java'da cinayetlere ve yargısız infazlara yol açan şiddetli isyan karşıtı operasyonlar yürütmüştü. Tarihçiler, Güney Sulawesi katliamındaki ölümlerin 1.500 ila 40.000 arasında değiştiğini tahmin ederken, yetkililer yalnızca Batı Java'nın Rawagede köyünde yaklaşık 500 kişinin öldürüldüğünü söylemişlerdi.
Hollanda Kraliyet Doğu Hint Ordusu, 1946 ile 1947 yılları arasında Güney Sulawesi ve Batı Java'da cinayetlere ve yargısız infazlara yol açan şiddetli isyan karşıtı operasyonlar yürütmüştü. Tarihçiler, Güney Sulawesi katliamındaki ölümlerin 1.500 ila 40.000 arasında değiştiğini tahmin ederken, yetkililer yalnızca Batı Java'nın Rawagede köyünde yaklaşık 500 kişinin öldürüldüğünü söylemişlerdi.

Dava, 1946-1947'de Hollanda'nın eski sömürgesi olan Endonezya'nın Güney Sulawesi eyaletinde kurşuna dizilen 11 erkeğin eş ve çocukları tarafından açılmıştı.

Mahkeme, Hollanda’nın hukuka aykırı hareket etmesi sebebiyle dul kalan 8 kadın ve 4 çocuğa 235 avro ile 10 bin avro arasında değişen miktarlarda tazminat ödenmesine karar vermişti.

Hollanda hükümeti, mahkemenin verdiği karar sonrasında, Endonezya'nın bağımsızlık mücadelesi sırasında kurşuna dizilen Endonezyalıların çocuklarına tazminat ödeyeceklerini açıklamıştı.

Farklı kurumlarca 2022'de Endonezya'daki bağımsızlık savaşına yönelik yapılan geniş çaplı bir araştırmaya göre, Hollanda Krallığı 1945-1950 döneminde “yapısal aşırı şiddetten” suçlu bulunmuştu.

Raporda, söz konusu dönemde köyler yakıldığı, insanların işkence gördüğü ve yargılanmadan infaz edildiği yer almıştı.

İlginizi çekebilirHollanda’nın Endonezya Müslümanları üzerine koloni politikası
Uzmanlara göre, üç asırdan uzun bir süredir Endonezya'yı sömürgeleştiren Hollanda'nın bu resmî kabulü, Hollanda'nın kendi kuvvetlerinin 1945 ile 1949 yılları arasında Endonezya'da savaş suçları işlediğini kabul etmesi anlamına gelebilir.
Uzmanlara göre, üç asırdan uzun bir süredir Endonezya'yı sömürgeleştiren Hollanda'nın bu resmî kabulü, Hollanda'nın kendi kuvvetlerinin 1945 ile 1949 yılları arasında Endonezya'da savaş suçları işlediğini kabul etmesi anlamına gelebilir.

Endonezya'nın bağımsızlık tarihi

  • Endonezya, Pasifik Savaşı'nın sona ermesinin ardından, dönemin siyasî lideri Sukarno ve yardımcısı Muhammed Hatta'nın 1945'te radyodan okudukları bildirgeyle bağımsızlığını ilân etti.

Hollanda Krallığı, Sukarno'nun bağımsızlık ilânını tanımadığı gibi sömürge yönetimini devam ettirmek amacıyla Cava ve Sumatra Adalarına asker çıkardı.

Krallık askerleri, sivil halka karşı yaptıkları katliamlarla savaş suçu işledi.

Hollanda, Endonezya’nın bağımsızlığını ilân ettikten sonraki 4 yıl boyunca sivil halka karşı katliamlar yapmıştı. Barış dönemiyse ancak 27 Aralık 1949'da, Hollanda Krallığı'nın yeni devletin bağımsızlığını tanımasıyla başlamıştı.
Hollanda, Endonezya’nın bağımsızlığını ilân ettikten sonraki 4 yıl boyunca sivil halka karşı katliamlar yapmıştı. Barış dönemiyse ancak 27 Aralık 1949'da, Hollanda Krallığı'nın yeni devletin bağımsızlığını tanımasıyla başlamıştı.

Bazı şehirlerde süren çatışmaların ardından Hollanda ve Endonezya arasında başlayan barış görüşmeleri, 27 Aralık 1949'da Hollanda Krallığı'nın yeni devletin bağımsızlığını tanımasıyla sonuçlandı.

İslâmiyet'in Müslüman tüccarlar tarafından yayıldığı Endonezya, 1511'de Portekiz tarafından işgal edilerek sömürge altına girdi. Ülke daha sonra İspanya, Hollanda ve İngiliz sömürgesi oldu.