İran’dan Çağdaş Mimari Örnekleri
İran, İmparatoriçe Farah Pehlevi’nin özgür bir sanat ortamı gerçekleştirme vizyonu sayesinde onlarca yıldır çağdaş sanat ve tasarımın savunucusu olarak gündemde yer alıyor. Yeni çağ mimari çözümlerinin geliştirildiği ofis, okul, konut gibi yapılar İran çağdaş mimarisini dünyaya tanıtıyor.
Geçmişlerini bugünün sanatsal dünyasında var eden ve geleceğe yön veren İran’ın çağdaş mimari eserleri, son üç yılda inşa edilen üç örnek yapı üzerinden incelenebilir: Hitra Ofis ve Ticari Binası, Jagdal İlköğretim Okulu, Kohan Ceram.
1-Hitra Ticari Ofis Binası / Hooba Design Group
Tahran’lı mimarlık ofisi Hooba Design Group, İran’ın Tahran şehrinde tuğla kaplı bir ofis binası tasarlıyor. Proje, binaya mümkün olduğunca fazla ışık getirmeyi ve yeni bir kamusal alan sunmayı hedefliyor.
Hitra Ticari-Ofis Binası, Tahran'ın Velenjak semtinde iki ana caddenin eğimli kesişim noktasında yer alıyor. Bu projede site genelinde %15 kot farkı bulunuyor. Ticari bölge ve girişler, insanların dinlenmesi için açık yeşil teraslar oluşturacak şekilde düzenleniyor. Bu platformlar, halkın kullanımı için binanın her iki tarafında da sokak seviyeleri ile hizalanıyor. Bu küçük kamusal platformlar, ticari bölgelerin çevredeki kentsel alanlarla daha fazla bağlantı kurduğu dinamik alanlara dönüşüyor.
Projenin ana kriteri olarak, binanın optimum inşa alanını değiştirmeden doğal aydınlatma ve manzara kalitesini iyileştirmek için tipik bir ofis binasının morfolojisi yeniden değerlendiriliyor.
Tahran'daki ofis binaları için standart düzenleme, bina alanının arsa alanının %60'ını geçmemesi gerektiği yönünde. Bu kurala göre, genellikle arazi alanının bir kısmı, birimlere ışık sağlamak için merkezi bir ışık kuyusu olarak kullanılıyor. Ayrıca camın, cephedeki diğer malzemelere göre %40 oranında kullanılması gerektiği belirtiliyor. Doğal aydınlatma ve manzarayı optimize etmek için bu projenin ön araştırmaları sırasında bu iki düzenleme yeniden değerlendiriliyor.
Hitra Binası, proje alanını doldurmak ve yapının merkezine bir ışık kuyusu yerleştirmek gibi tipik bir yaklaşım benimsemek yerine, kamusal alana bakan ve ışığı içeri çeken bir boşluk tanımlıyor. Yapı ortamının bir köşesini ortadan kaldıran tasarımcılar, mahalle için dinamik ve canlandırıcı kamusal alanlar olarak hizmet eden plazaları tasarlamak için sitenin mevcut eğimini kullanıyor.
Diğer bir önemli kriter ise ticari ve ofis bölgeleri için entegre bir sistem oluşturulması hedefleniyor. Projenin birincil hacmi, iç boşluğun yüzeye taşınmasıyla oluşturuluyor. Bu boşluk sadece ana girişi oluşturmakla kalmıyor aynı zamanda merkezi birimlere ışık ve görüş sağlıyor. Bu yeni morfoloji, binanın şehirle temas eden yüzey alanını arttırıyor ve oluşturulan karşılama girişi ile insanları ofis alanına bağlıyor.
Tuğla ve torklu metal çerçevelerden oluşan dış gözenekli kabuk ile bütünleşmiş bir çift cidarlı cephe oluşturuluyor. Tuğla ve metal çerçevelerin kombinasyonu, cephede daha büyük açıklıklar sağlayan modüller oluşturuyor.
Bu fikirden hareketle, tuğla ve turkuaz renklerinin izleyiciler için bulundukları yere ve bakış açısına göre değişen bir kombinasyonunu oluşturan homojen bir kütle tasarlanıyor.
Çerçevelerin boyutları cephedeki konumlarına göre değişiyor. Ayrıca çift cidarlı kesintisiz cam pencereler, ofis birimlerine güneş ışığı girmesini sağlayarak bina genelinde elektrik tüketimini azaltıyor. Bu açıklıklar binanın dış kabuğuna erişim sağlıyor.
Proje | Hitra Ofis Binası |
Mimarlar | Hooba Design |
Alan | 5960 m² |
Yıl | 2021 |
Fotoğraflar | Parham Taghioff, Khatereh Eshghi, Deed Studio |
Mimar | Hooman Balazadeh |
Proje mimarı | Elham Seyfiazad |
Müşteri | Mohsen Rahim Zadeh |
Yer | Tahran, İran |
Tasarım ekibi | Elham Seyfiazad, Parima Jahangard, Mona Razavi, Saeed Farshbaf |
Jagdal İlköğretim Okulu / Seyedbar-Jadgal
İran'ın dezavantajlı bölgelerinde okullar inşa eden bir sivil toplum kuruluşu tarafından Çabahar’ın 100 km uzağındaki Seyedbar-Jadgal köyünde bir okul yapısı hayata geçiriliyor. Mimari tasarım ofisi Daaz Office tarafından tasarlanan Jadgal İlköğretim Okulu, sadece okul olarak değil aynı zamanda toplum merkezi olarak da planlanıyor.
Tasarım ekibi projeye bölgenin mimari ve toplumsal verilerini değerlendirmekle başlıyor. Halkın ihtiyaçları, eksiklikleri, potansiyelleri ve yetenekleri tespit ediliyor ve önceliklendiriliyor. Bu değerlendirmeler sonucunda yapı, çocuklar için bir okul ve köydeki herkes için bir buluşma ve öğrenme yeri olarak işlevlendiriliyor.
Tasarımcılar, geçirimsiz bir sınır duvarı yerine öğrencileri çevrelerine eğlenceli ve interaktif bir yaklaşımla bağlayan hem alçakta hem de göz seviyesinde çeşitli boyut ve şekillerde deliklere sahip dairesel bir kabuk oluşturuyor.
Okul bahçesinin dairesel formu ve sınıfların düzenlenme şekli, hiyerarşik sistemlerden yoksun ve demokratik bir tarzda birlikte öğrenme anlamına gelen eğitimin odak kavramıyla oluşturuluyor.
İçeride, geniş topluluğu bir araya getirecek bir avlu etrafında yedi adet tek katlı çok işlevli yapı düzenleniyor.
Seyedbar Köyü'nün tek katta 470 metrekarelik bir alanı kaplayan okulu, birbiriyle birleşip örtüşebilen dört ilköğretim sınıfı, kütüphane, konferans salonu, atölye veya sınav salonu olarak çalışan çok işlevli bir salondan oluşuyor.
Bu köydeki öğrenci nüfusu, öğretmenlere göre düşünüldüğünde, okul tadilat kurallarına bağlı kalınarak okulun dört sınıfa ihtiyacı olduğu görülüyor. Sınıflar tasarlanırken her biri büyüklükleri değişen iki sınıf birbirine bağlanıyor.
Sınıf düzeninin döndürülmesi, sınıfları köşelerine bağlarken sınıflar arasında hava sirkülasyonu sağlıyor ve bazı grup çalışmaları ve açık hava etkinlikleri yapmak için küçük ikincil avlular üretiliyor.
Mimarlar, yerel inşaat yöntemlerini çağdaşlaştırarak, yapıyı dairesel galvanizli demir profiller ile taşıtıyorlar. Yapı, polistiren paneller (EPS), galvanizli demir profiller ve betonarme kullanılarak tasarımın eğrisel formları sayesinde kolonsuz olarak inşa ediliyor.
Malzemeler ayrıca yıkım veya çatlama durumunda köylüler tarafından kolaylıkla tamir edilebiliyor.
Proje | Jadgal İlkokulu |
Mimarlar | Daaz Office |
Yer | Seyed-Bar Village, Sistan & Baloochestan Eyaleti, İran |
Yıl | 2020 |
İnşaat alanı | 480 m² |
Toplam alan | 1100 m² |
Fotoğraflar | Deed Studio |
Baş mimar | Arash Aliabadi |
Proje mimarları | Mahsa Hosseini, Nazanin Mojahed |
Proje yöneticisi | Mehran Goodarzyar |
Yüklenici | A. Noghrehkar |
Mekanik ve Elektrik | A. Delavar |
Kohan Ceram, Tahran Hooba Design Group, İran'ın başkenti Tahran'da tuğla üreticisi Kohan Ceram'ın genel merkezi için özel bir tuğla ile tanımlanan yarı şeffaf karakterli çok işlevli bir kompleks tasarlıyor. Kohan Ceram Kurumsal Mimari kategorisinde RIBA Uluslararası Ödülleri 2021 ödülünü kazanıyor.
Proje alanı, Sattari otoyolunun yanında yer alıyor ve bir yerleşim bölgesinin batı sınırını oluşturuyor. Proje alanında yoğun otoyol ve yerleşim bölgesini ayıran homojen ve uyumlu bir yapı oluşturmak için malzemenin olanaklarını genişletiyor.
Kohan Ceram tuğla üretim şirketinin genel merkezi, mevcut beton yapının korunarakfabrikayı temsil edecek özel bir tuğlanın mimarlar tarafından tasarlanmasıyla hayata geçiriliyor.
Özel olarak tasarlanan spectacled brick (gözenekli tuğla), sağlam ve şeffaf yapısıyla şehrin görünümünü içeri taşıyor. Binanın bazı bölümlerinde cephe, iç mekanlara doğru genişletilerek beş metreye kadar modüler yeşil derin boşluklar oluşturuyor ve bu yolla doğal ışık ve havalandırma sağlanıyor. Bu boşluklara giren hava, boşluk uzunluğu boyunca çiçek kutularındaki bitki örtüsü tarafından filtrelenerek temizleniyor.
Dış cephe; bir yüzeyden, modüler yeşil alanlar şeklinde binaya uzanan bir hacme dönüştürülüyor. Sıradan duvarların ve pencerelerin yerini alan bu modüller, binadaki farklı alanları tanımlıyor.
Masif duvarlar ve pencereler arasındaki sınır, masif tuğlanın cam parçalarla birleştirilmesiyle siliniyor. Bu nedenle tuğla-cam modülü binanın hem duvarlarını hem de pencerelerini oluşturuyor.
İç ve dış, içe dönüklük ve dışa dönüklük, cephe ve mekân, şeffaflık ve sağlamlık, doğal ve yapay aydınlatma gibi zıt bileşenleri bünyesine dahil eden yapı, benzersiz değerler oluşturarak kendine özgü bir duruş sergiliyor.
Bu ikili bileşenlerin inovatif şekilde birleştirilmesiyle tasarım zorlukları çözülüyor. Aynı zamanda bu homojenlik hem ticari hem de konut alanlarını içeren projenin programatik gereksinimlerini karşılamak için kullanılıyor.
Binanın tekil nesnelerinin biçimsel ifadesini en aza indirgeyerek kentsel manzaradaki görsel rahatsızlığı azaltmayı hedefleyen yapı, duvarlar, pencereler ve kapılar dahil olmak üzere farklı unsurları birleştirerek ve yapı malzemelerin çeşitliliğini azaltarak bir bütün halinde kenti vurguluyor.
Güneş ışığına maruz kalan cephelerde güneş ışığını yakalayan tuğla, binaya optimum düzeyde ısı ve ışık geçişi sağlıyor. Geri dönüştürülebilir yapısıyla ve ekosistem üzerindeki minimum etkisiyle sürdürülebilir bir tutum sergiliyor.
Güneş ışığının kontrolünü sağlayan hareketli tuğla panjurlar, hareket sensörleri ile donatılan aydınlatma sistemi ve fanlı tavan ısıtıcıları kullanımıyla binanın enerji talebi önemli ölçüde azaltılıyor.
Proje | Kohan Ceram |
Mimarlar | Hooba Design |
Alan | 1050 m² |
Yıl | 2019 |
Fotoğraflar | Deed Studio, Parham Taghioff |
Yer | Tahran, İran |
Sorumlu mimar | Hooman Balazadeh |
Tasarım ekibi | Parima Jahangard, Mohsen Tahmasebi, Mostafa Dadashpour, Hooba Design |
Proje mimarı | Parima Jahangard |
Saha denetimi | Mohsan Tahmasebi |
Detay tasarımı | Bahram Afsari- Mohsen Tahmasebi |
Fiziksel modelleme | Mehran Alinezhad |
Aydınlatma tasarımı | FAD |
Mobilya | Harmony Co |